नागपुर : नागपुरातील रेशीमबाग मैदानात केंद्रीय शिक्षण मंत्रालय, राष्ट्रीय पुस्तक न्यास–एनबीटी, झिरो माईल यूथ फाउंडेशन आणि महाराष्ट्र शासन यांच्या संयुक्त विद्यमाने भरविण्यात आलेल्या नागपूर पुस्तक महोत्सव 2025 च्या उद्घाटन केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी यांच्या हस्ते संपन्न झाले. या कार्यक्रमास उच्च व तंत्र शिक्षण मंत्री चंद्रकांत पाटील यांची देखील प्रमुख उपस्थिती होती.
यावेळी प्रसिद्ध लेखक अमिश त्रिपाठी, राष्ट्रीय पुस्तक न्यासाचे अध्यक्ष प्रो. मिलिंद मराठे आणि झिरो माईल युथ फाऊंडेशनचे अध्यक्ष अजय संचेती यांच्यासह अनेक मान्यवरांची यावेळी उपस्थिती होती.
२२ ते ३० नोव्हेंबर दरम्यान चालणारा हा ९ दिवसीय महोत्सव सकाळी ११ ते रात्री ८ पर्यंत सर्वांसाठी विनामूल्य खुला असून, पुस्तकांवर विशेष सवलतीही उपलब्ध आहेत. या पुस्तक महोत्सवात देशभरातील ३०० हून अधिक प्रकाशक सहभागी झाले असून, विविध भारतीय भाषांतील सर्व वयोगटांसाठीची पुस्तके एकाच ठिकाणी आणि आकर्षक सवलतीत वाचकांसाठी उपलब्ध करून देण्यात आली आहेत.
इतिहासाचे दाखले लक्षात घेता भारतीय मूळ परंपरा ही ज्ञानावर आधारित राहिली आहे. मध्यंतरीचा काही काळ सोडला, तर ही ज्ञानाची परंपरा कायम राहिली आहे. या परंपरेत वाचनसंस्कृतीचे स्वतःचे महत्त्व आहे. हे महत्त्व लक्षात घेता वाचनाचे प्रमाण मोठ्या प्रमाणात वाढणे गरजेचे आहे असे उच्च व तंत्रशिक्षण मंत्री चंद्रकांत पाटील यांनी सांगितले. पुण्यात मागील तीन वर्षांत आयोजित करण्यात आलेल्या अशा पुस्तक महोत्सवांना वाचकांचा उदंड प्रतिसाद मिळाला. अक्षरशः कोट्यवधींच्या पुस्तकांची उलाढाल झाली. यावर्षी तर ८०० स्टॉल्स बुक झाले आहेत. वाचन संस्कृतीच्या दृष्टीने हे आशादायी चित्र असल्याचे ते म्हणाले.
झपाट्याने बदलत असलेल्या जगात ज्ञान आणि तंत्रज्ञानासोबतच समृद्ध विचारही महत्त्वाचे आहेत. या साऱ्यांचे स्त्रोत पुस्तके आहेत. ज्ञानाचे हे भांडार सर्व ज्ञानशाखात समृद्ध होण्यासमवेत वाचनसंस्कृतीलाही चालना मिळायला हवी, अशी अपेक्षा केंद्रीय रस्ते विकास मंत्री नितीन गडकरी यांनी व्यक्त केली. वाचनसंस्कृती निव्वळ मनोरंजन म्हणून केलेल्या वाचनातून घडत नाही. वाचनात विचार आणि व्यक्तिमत्व घडविण्याचे सामर्थ्य आहे. माझ्या लहानपणी वाचलेल्या अनेक पुस्तकांमधून माझ्या विचारांवर व मनावरही संस्कार घडलेले आहेत. पुस्तकांचा आपल्या विचारांवर, जीवनावर प्रभाव पडतो, ही बाब लक्षात घेतली पाहिजे असे गडकरी म्हणाले.
याप्रसंगी उपस्थित श्रोत्यांपुढे बोलताना प्रसिद्ध लेखक अमिश त्रिपाठी यांनी अगदी काल्पनिक विषयांसह सर्व प्रकारची पुस्तके वाचण्याचा सल्ला दिला. वाचनाच्या माध्यमातून आपले विचार घडतील, प्रगती साधण्यास मदत होईल, असे ते म्हणाले.
याप्रसंगी केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरी आणि उच्च व तंत्रशिक्षण मंत्री चंद्रकात पाटील यांनी पुस्तक महोत्सवातील विविध दालनांना भेट देऊन पुस्तकांची माहिती घेतली. पुस्तक महोत्सवातील बाल मंडपात गडकरी यांच्या हस्ते लहान मुलांना पुस्तके भेट देण्यात आली. देशभरातील सुमारे तिनशे प्रकाशक या पुस्तक महोत्सवात सहभागी झाले आहेत. हे प्रदर्शन ३० नोव्हेंबर पर्यंत सुरू राहणार आहे.